Hạnh phúc lớn lao của bố mẹ là thấy con khỏe mạnh và lớn lên từng ngày. Làm sao để con ăn ngoan chóng lớn, đầy đủ chất dinh dưỡng luôn là quan tâm hàng đầu của phụ huynh. Thời gian gần đây trên thị trường có nhiều loại sữa dành cho bé biếng ăn, bé suy dinh dưỡng và mọi người hay gọi là sữa năng lượng cao (SNLC). Vậy SNLC là gì? Sử dụng SNLC trong trường hợp nào? Khi sử dụng SNLC có cần hướng dẫn của bác sĩ dinh dưỡng không? Và sử dụng sữa này như thế nào cho đúng? Chúng tôi có cuộc phỏng vấn với bác sĩ Hoàng Thị Tín – Trưởng khoa Dinh Dưỡng bệnh viện Nhi Đồng 1.
PV: Thưa bác sĩ, bác sĩ vui lòng cho biết sữa cao năng lượng có gì khác so với sữa công thức bình thường ạ?
Các loại sữa công thức chuẩn (bình thường) có năng lượng khoảng 68 Kcal/100 ml sữa. SNLC có năng lượng ≥ 100 Kcal/100ml sữa.
PV: Thưa bác sĩ, có phải sữa có ghi dòng chữ “dành cho trẻ trong giai đoạn phục hồi dinh dưỡng” hay “dành cho trẻ biếng ăn” đều là sữa năng lượng cao?
Theo hướng dẫn của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), nhằm giúp bé bắt kịp tốc độ tăng trưởng theo lứa tuổi “trong giai đoạn hồi phục dinh dưỡng”, bé cần được cung cấp thêm năng lượng trong khẩu phần ăn. Do đó phần lớn sữa dành cho bé trong giai đoạn này thường có năng lượng ≥ 100 Kcal/100 ml sữa.
Sữa dành cho “trẻ biếng ăn” không nhất thiết phải có năng lượng cao (≥ 100 Kcal/100ml sữa). Thường sữa dành cho trẻ biếng ăn được bổ sung thêm một số vi chất nhằm giúp bé ăn ngon hơn (đa sinh tố, kẽm, lysin…). Tuy nhiên, nhằm giúp bé vẫn đảm bảo đủ năng lượng do biếng ăn, tùy vào nhà sản xuất mà sữa dành cho trẻ biếng ăn có thể có năng lượng ≥ 100Kcal/100ml.
PV: Thưa bác sĩ, trên thị trường có nhiều loại sữa năng lượng cao không? Phụ huynh làm sao nhận biết?
Hiện nay trên thị trường Việt Nam có rất nhiều loại sữa năng lượng cao, các loại sữa này có xuất xứ trong nước hoặc các nước khác trên thế giới (Mỹ, Thụy Sĩ, Singapore,….).
Để nhận biết được SNLC, các bạn cần đọc thông tin về năng lượng (energy) trên các hộp sữa, nếu năng lượng ≥ 100 Kcal/100ml sữa, thì đó là SNLC.
PV: Thưa bác sĩ, đối tượng nào được dùng loại sữa này? Và dùng đến bao lâu thì ngừng?
SNLC thường dùng cho trẻ biếng ăn và trẻ bị dọa suy dinh dưỡng (SDD) hoặc trẻ bị SDD thể nhẹ cân hay SDD cấp, tức là bé thiếu cân so với cân nặng chuẩn theo lứa tuổi hoặc theo chiều dài của bé.
SNLC thường được bù sau mỗi cử ăn chính nếu bé không ăn hết xuất. Khi bé đã ăn hết xuất hoặc tăng cân tốt phù hợp theo lứa tuổi, bé không còn dọa SDD thì nên ngừng và chuyển sang sữa công thức bình thường.
PV: Thưa bác sĩ, khi dùng các loại sữa này có tác dụng bất lợi gì cho bé không, đặc biệt sử dụng trong thời gian dài?
Sữa năng lượng cao thường không có đường lactose (lactose free). Do đó bé dùng sữa này thời gian dài cơ thể sẽ giảm bài tiết dần men lactase có thể gây tiêu chảy khi cho bé uống lại sữa công thức chuẩn (bình thường) hay sữa tươi. Nhằm khắc phục tình trạng này các bạn nên tăng dần lượng sữa công thức bình thường hoặc sữa tươi mỗi ngày tùy theo tính chất phân của bé.
Nếu dùng sữa này không đúng cách có thể làm bé biếng ăn hơn. Nếu bé ăn không đa dạng mà chỉ uống sữa sẽ đưa đến tình trạng thiếu vi chất như thiếu sắt, kẽm, có thể đưa đến tình trạng thiếu máu dinh dưỡng.
Hơn nữa, khi bé đã đạt được cân nặng lý tưởng theo chiều cao nếu tiếp tục dùng sữa năng lượng cao có thể đưa đến tình trạng thừa cân-béo phì.
PV: Thưa bác sĩ, dùng sữa cao năng lượng như thế nào là đúng? Phụ huynh có cần đưa bé đi khám dinh dưỡng để được tư vấn trước khi sử dụng?
SNLC chỉ nên dùng để thay thế bữa ăn sau khi bé không ăn hết xuất. Do đó không cho bé uống sữa này trước khi ăn 2 giờ, chỉ cho uống sau bữa ăn khi bé không ăn hết xuất hoặc cho uống thêm vào buổi tối nhằm bù cho lượng năng lượng thiếu hụt do bé không ăn hết xuất vào ban ngày.
SNLC cũng như các sữa công thức chuẩn khác cần sử dụng phù hợp theo lứa tuổi. Có loại sữa dành cho bé < 12 tháng tuổi; 1-3 tuổi, hoặc > 4 tuổi.
Bé cần được khám và đánh giá tình trạng dinh dưỡng trước khi cho bé sửa dụng loại sữa này nhằm tìm nguyên nhân bé biếng ăn, bé có thực sự SDD hay không? Nếu bé bị SDD thì bé cần được đánh giá đang giai đoạn nào? Vì trong giai đoạn chưa ổn định về lâm sàng, SNLC có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn.
Những thông tin trên thật hữu ích cho phụ huynh để không lạm dụng SNLC và biết cách sử dụng như thế nào cho đúng loại sữa này nhằm mang lại lợi ích tốt nhất cho bé và tránh được những tác dụng không mong muốn. Xin cảm ơn sự chia sẻ của bác sĩ.
Nguồn: Ds. Nguyễn Thị Bích Nga – Khoa Dược Bệnh Viện Nhi Đồng 1